Buồn nôn và nôn liên quan đến thai kỳ có thể ảnh hưởng đến 85% trường hợp mang thai ở các mức độ khác nhau. Mặc dù một số ít người cảm thấy buồn nôn khi mang thai trong toàn bộ thai kỳ (như trong chứng nôn nghén nặng), nhưng triệu chứng này thường bắt đầu vào khoảng 4 - 9 tuần và thường giảm dần sau 12 - 16 tuần.
Có nhiều giả thuyết khác nhau về lý do của tình trạng buồn nôn và nôn khi mang thai: Mọi thứ từ cơ chế bảo vệ cho đến sự thiếu hụt một số chất dinh dưỡng hoặc mất cân bằng nội tiết tố. Nhưng cho đến nay, vẫn chưa có một ai đưa ra kết luận chắc chắn.
Nhiều khó chịu khi mang thai có thể được ngăn ngừa, giảm bớt hoặc ít nhất là giảm thiểu để giúp chúng dễ kiểm soát hơn. Trong bài viết này, phụ nữ mang thai sẽ tìm thấy một số cách tiếp cận toàn diện và tìm hiểu thêm về các loại thảo dược để chống buồn nôn khi mang thai.
Các phương pháp tiếp cận toàn diện cơ bản đối với chứng buồn nôn khi mang thai:
Tránh các nguyên nhân và tác nhân kích hoạt
Mỗi người trải qua cường độ và sự xuất hiện của buồn nôn là khác nhau một chút. Tuy nhiên, đây là một số tác nhân phổ biến:
-
Dạ dày trống rỗng, đói và lượng đường trong máu thấp (hạ đường huyết);
-
Ngửi thấy mùi mạnh;
-
Mất cân bằng nội tiết tố;
-
Thiếu vitamin và khoáng chất;
-
Thiếu vận động và tập thể dục;
-
Căng thẳng, lo lắng.
Phụ nữ mang thai cần phải tránh các tác nhân trên để hạn chế việc gây ra buồn nôn và nôn.
Khoáng chất và vitamin thiết yếu
Sự thiếu hụt dinh dưỡng như quá ít các loại vitamin B (đặc biệt là B6), magie hoặc calci cũng như quá ít protein hoặc carbohydrate phức hợp có thể gây buồn nôn khi mang thai.
Mặc dù các chất bổ sung tổng hợp đa chất dinh dưỡng thường được khuyên dùng, nhưng chúng có thể không phải lúc nào cũng là lựa chọn tốt nhất, vì các chất này tác động phức tạp với nhau hoặc chống lại nhau và do đó có thể phá vỡ cách cơ thể xử lý các chất dinh dưỡng. Kết quả có thể là mất cân bằng khoáng chất. Nuôi dưỡng thông qua các loại thực phẩm rất giàu chất dinh dưỡng, chẳng hạn như gan bò, trứng, sữa chăn nuôi trên đồng cỏ, cá, rau lá xanh đậm, hải sản có vỏ (hàu, ngao, sò…) và thịt có thể toàn diện hơn nhiều. Nhu cầu dinh dưỡng và lựa chọn chế độ ăn uống có xu hướng được cá nhân hóa; do đó, hướng dẫn từ nữ hộ sinh, chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ sản khoa là rất quan trọng.
Các loại thực phẩm giàu magie như yến mạch nảy mầm, ca cao thô, sữa hữu cơ và hạt chia có thể là nguồn bổ sung tuyệt vời cho phụ nữ có thai. Enzyme cũng như phức hợp vitamin B từ kiều mạch nảy mầm là những cách tự nhiên tuyệt vời để tăng nhu cầu thiết yếu về vitamin B.
Để tăng cường dinh dưỡng tổng thể trong cuộc sống hàng ngày, đồ uống giàu khoáng chất như nước hầm xương và nước dừa là những lựa chọn tuyệt vời, vì chúng dễ tiêu hóa, làm dịu dạ dày và dễ chịu khi không có thức ăn nào khác.
Cân bằng lượng đường trong máu
Cân bằng lượng đường trong máu là rất quan trọng vì nhiều lý do khác nhau và có thể đặc biệt quan trọng để tránh buồn nôn khi mang thai. Bánh quy giòn và rượu gừng là những thực phẩm rất phổ biến giúp giảm buồn nôn, nhưng tránh các sản phẩm ngũ cốc tinh chế và đường đơn là cách tốt nhất để giữ lượng đường trong máu ổn định, giúp giảm buồn nôn. Để giữ cho lượng đường trong máu không giảm xuống thấp, hãy ăn các bữa ăn cân bằng với đủ chất đạm và chất béo cùng với carbohydrate phức hợp. Mặc dù cảm giác thèm ăn thực phẩm tinh chế đơn giản như bánh mì và mì ống có thể tăng lên trong thời kỳ đầu mang thai, nhưng những thực phẩm này có thể khiến lượng đường trong máu tăng đột biến, từ đó làm trầm trọng thêm cảm giác ốm nghén.
Ngoài ra, ăn thường xuyên (khoảng 3 giờ một lần và cả 30 phút sau khi thức dậy cũng như kết hợp với một bữa ăn nhẹ trước khi đi ngủ) giúp giữ cho lượng đường trong máu không bị tăng vọt.
Sự vận động
Đôi khi mức độ buồn nôn có thể giảm bớt bằng cách đi dạo nhanh bên ngoài hoặc tham gia một số bài tập nhẹ nhàng khác. Tập luyện phù hợp ở phụ nữ mang thai cũng giúp cải thiện tâm trạng, tiêu hóa và tuần hoàn, giúp tăng khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng và oxy của thai nhi. Chỉ cần nhớ nạp lại lượng calo đã mất và ngăn ngừa lượng đường trong máu thấp bằng cách ăn uống đầy đủ trước và sau khi vận động.
Hydrate hóa
Nhiều phụ nữ cảm thấy đồ uống có cồn làm trầm trọng thêm tình trạng buồn nôn khi mang thai, nhưng thực tế, tình trạng mất nước có thể khiến tình trạng buồn nôn khi mang thai trở nên tồi tệ hơn. Điều quan trọng là phải uống nhiều chất lỏng trong suốt cả ngày. Đối với những người bị nôn mửa, phải bổ sung chất lỏng bị mất. Nước giàu khoáng chất, nước chanh tươi, trà thảo dược an toàn trong thời kỳ đầu mang thai hoặc nước hầm xương là những lựa chọn có thể hợp khẩu vị và giúp ổn định dạ dày. Có thể dễ dàng uống một lượng nhỏ chất lỏng trong suốt cả ngày hơn là uống một lượng lớn hơn cùng một lúc.
Các loại thảo dược giúp giảm buồn nôn khi mang thai
Các loại thảo dược sau đây an toàn trong thời kỳ mang thai và có tác dụng tốt trong việc làm giảm cơn buồn nôn. Bằng cách xen kẽ giữa các lựa chọn này, phụ nữ mang thai sẽ dễ dàng không cảm thấy mệt mỏi với một loại thảo dược cụ thể và tìm ra loại nào phù hợp nhất với mình.
Gừng (Zingiber officinale)
Gừng như một chất chống co thắt, cho đến nay gừng là loại thảo dược nổi tiếng nhất và được nghiên cứu kỹ lưỡng nhất để giảm buồn nôn và nôn trong thai kỳ. Tác dụng này là do tính chất thư giãn của thành phần tinh dầu. Nó đã được chứng minh là có hiệu quả trong nhiều thử nghiệm lâm sàng và có thể cải thiện quá trình tiêu hóa chậm chạp bằng cách làm ấm nhẹ đường tiêu hóa.
Cách sử dụng: Ngâm 1 thìa cà phê củ gừng tươi nghiền trong 1 cốc nước sôi, đậy nắp trong 10 phút và nhâm nhi trong ngày, không quá 2 cốc đầy mỗi ngày.
Bồ công anh (Taraxacum officinale)
Rễ bồ công anh là một loại thảo dược có vị đắng giúp thúc đẩy quá trình tiêu hóa, làm dịu và củng cố dạ dày, cải thiện cảm giác thèm ăn và hỗ trợ gan, chính là cơ quan phải làm việc nhiều hơn trong thời kỳ mang thai để xử lý lượng hormone gia tăng trong cơ thể. Tất cả những chức năng này của rễ bồ công anh cộng với sự an toàn của nó trong thời kỳ mang thai làm cho loại thảo dược này trở thành một lựa chọn tuyệt vời để giải quyết tình trạng ốm nghén. Có thể dùng rễ bồ công anh đơn độc hoặc kết hợp với các loại thảo dược khác, chẳng hạn như gừng.
Cách sử dụng: 4 - 6 muỗng canh rễ khô hoặc gấp đôi lượng rễ tươi trong 1 lít nước sôi, ngâm trong 4 giờ. Lọc và uống một vài ngụm mỗi lần, tối đa 2 cốc mỗi ngày.
Khoai lang hoang dã (Dioscorea villosa L.)
Khoai lang hoang dã (Wild Yam) là một loại thảo dược làm giảm kích thích và khó chịu trong các cơ quan rỗng, bao gồm cả dạ dày và tử cung. Có một truyền thống lâu đời về việc sử dụng khoai lang hoang dã để giảm buồn nôn, nôn và làm dịu cơn co thắt trong dạ dày. Kết hợp với rễ bồ công anh, khoai lang hoang dã đã được chứng minh là rất hiệu quả trong việc giảm buồn nôn và nôn.
Trà hoa cúc là một loại thảo dược nhẹ nhàng mọi đối tượng. Hoa cúc La Mã làm thư giãn dạ dày, giảm cảm giác khó chịu thượng vị và hỗ trợ gan. Với vị đắng nhẹ, cúc La Mã còn kích thích tiết dịch vị và cải thiện cảm giác ngon miệng. Nó cũng làm dịu sự lo lắng và căng thẳng.
Cách sử dụng: Ngâm 1 thìa hoa cúc La Mã trong 1 cốc nước sôi trong 10 - 15 phút. Đậy nắp trong khi ngâm để giữ lại các loại tinh dầu dễ bay hơi trong hoa. Nhâm nhi suốt cả ngày hoặc uống tối đa 2 cốc mỗi ngày.
Lưu ý, luôn hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thảo dược nào trong thai kỳ, đảm bảo rằng phù hợp với mỗi người cụ thể.
Mặc dù buồn nôn trong thời kỳ đầu mang thai có thể thực sự khó khăn, nhưng nó có thể vực dậy tinh thần của phụ nữ mang thai khi biết rằng ốm nghén có thể không phải là dấu hiệu của một thai kỳ bị ảnh hưởng. Không có câu trả lời chung cho tất cả chứng buồn nôn, vì vậy việc kết hợp các cách tiếp cận khác nhau có thể là giải pháp giúp xoa dịu cơn buồn nôn. Có thể mất rất nhiều thử nghiệm để tìm ra điều gì phù hợp với phụ nữ mang thai và điều đó thậm chí có thể thay đổi hàng ngày và hàng tuần.
BS. Nguyễn Thùy Ngân (Thọ Xuân Đường)