Cách loại bỏ mụn trứng cá do nội tiết tố một cách tự nhiên

Nhiều người bị mụn do nội tiết tố đã thử nhiều biện pháp khắc phục mụn tại nhà nhưng có thể không đạt được kết quả như mong đợi. Có thể là do loại mụn này có thể phức tạp để điều trị.

Làm sao để ngăn ngừa mụn do nội tiết tố? Một trong những bước đầu tiên là cân bằng nội tiết tố, chẳng hạn như ăn chế độ dinh dưỡng, kiểm soát căng thẳng và ngủ đủ giấc.

Bước tiếp theo trong kế hoạch điều trị là sử dụng đúng sản phẩm làm sạch và sản phẩm bôi ngoài da. Nghĩa là những loại giúp làm sạch và làm dịu làn da bị kích ứng mà không làm các triệu chứng trở nên trầm trọng hơn.

Tình trạng này ảnh hưởng đến hầu hết mọi người vào một thời điểm nào đó trong cuộc đời dựa trên nhiều yếu tố.

Mụn nội tiết tố là gì?

Một định nghĩa về mụn trứng cá nội tiết tố (đôi khi được gọi là mụn trứng cá ở người lớn) là "mụn trứng cá do các yếu tố di truyền và nội tiết tố gây ra tình trạng bùng phát sau tuổi dậy thì và tuổi thiếu niên", hoặc về cơ bản là sau độ tuổi 20.

Các hormone cụ thể góp phần gây ra loại mụn này bao gồm các hormone sinh sản như estrogen, progesterone và testosterone. Trong khi mụn trứng cá ở người lớn có thể ảnh hưởng đến cả phụ nữ và nam giới, nó phổ biến hơn ở phụ nữ, một phần vì nó thường liên quan đến những thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt cùng với thời kỳ mãn kinh và mang thai.

Triệu chứng

Làm sao để biết mụn của tôi có phải do nội tiết tố không? Sau đây là một số dấu hiệu rõ ràng:

Phát triển các u nang gây đau đớn, có cảm giác như những cục u sâu dưới bề mặt da, không thể dễ dàng bóp hoặc lấy ra.
Mụn nhọt và đôi khi là u nang gây đau phát triển xung quanh vùng mặt dưới, đặc biệt là cằm và đường viền hàm và đôi khi là cổ, vai và lưng.
Da tiết nhiều dầu và bóng nhờn hơn.
Mụn nhọt thường xuất hiện vào cùng thời điểm mỗi tháng, thường trùng với chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ.
Mụn trứng cá xuất hiện nhiều lần ở cùng một vị trí, nguyên nhân là do một số lỗ chân lông to ra và dễ bị nhiễm trùng và viêm.

Những triệu chứng này khác với triệu chứng của mụn nang hoặc các loại mụn khác như thế nào? Mụn nang và mụn trứng cá do nội tiết tố ở người lớn có nhiều điểm chung, chẳng hạn như cả hai đều gây ra mụn nhọt đau đớn, nhạy cảm dưới da.

Những đợt bùng phát này khác với mụn đầu đen ở bề mặt và các chấm trắng nhỏ trên da, chủ yếu do vi khuẩn mắc kẹt trong lỗ chân lông của chúng ta. Sự khác biệt chính là mụn nang và mụn nội tiết gây ra các nang đau đớn do phản ứng viêm, chứ không chỉ do vệ sinh kém.

Nguyên nhân

Đúng như tên gọi, mụn nội tiết tố là do mất cân bằng hormone, bao gồm estrogen, progesterone, testosterone và hormone căng thẳng như cortisol.

Phụ nữ dễ mắc loại mụn này hơn nam giới, đặc biệt là ở độ tuổi 20 - 30, khi họ đang trong độ tuổi sinh sản cao nhất và sản xuất nhiều hormone nhất.

Các nguyên nhân phổ biến nhất bao gồm:

Thay đổi hormone do chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ. Mụn trứng cá thường xảy ra trước khi phụ nữ có kinh hoặc đôi khi trong thời gian rụng trứng, cả hai thời điểm này đều làm tăng nồng độ hormone.
Sự thay đổi hormone dẫn đến tăng sản xuất dầu ở lỗ chân lông, có thể tắc nghẽn lỗ chân lông và gây ra mụn. Hormone dư thừa có thể kích thích tuyến dầu, dẫn đến da thường nhờn hơn.
Ảnh hưởng đến nồng độ hormone do mang thai, sinh nở và cho con bú.
Mãn kinh làm giảm sản xuất estrogen và progesterone.
Di truyền, vì hầu hết các loại mụn trứng cá có xu hướng di truyền trong gia đình.
Căng thẳng có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất hormone.
Các biện pháp tránh thai bằng hormone, đặc biệt là khi chúng ta mới bắt đầu dùng chúng.
Thay đổi cân nặng đột ngột hoặc thay đổi lớn trong thói quen tập thể dục, vì cả hai đều ảnh hưởng đến việc sản xuất hormone.
Sử dụng một số loại thuốc có thể làm thay đổi nồng độ cortisol hoặc các hormone khác.

Điều trị và phòng ngừa

Làm thế nào để loại bỏ mụn do nội tiết tố nhanh chóng?

Theo các chuyên gia, đây là cách để loại bỏ mụn trứng cá do nội tiết tố.

Làm sạch da thường xuyên nhưng nhẹ nhàng

Mặc dù mụn trứng cá ở người lớn thường là do các yếu tố nội tiết tố và căng thẳng nhiều hơn là do da không sạch, nhưng chúng ta vẫn cần rửa mặt hai lần mỗi ngày và tẩy trang vào buổi tối.

Nhiều bác sĩ da liễu khuyên chúng ta nên dùng các loại sữa rửa mặt có chứa axit salicylic hoặc glycolic, giúp tẩy tế bào chết trên bề mặt da, loại bỏ vi khuẩn và tế bào da chết (như vi khuẩn P. acnes thường gây ra mụn trứng cá) và ngăn ngừa lỗ chân lông bị tắc nghẽn.

Một lựa chọn được khuyến nghị khác là sử dụng sữa rửa mặt có chứa lợi khuẩn, có thể giúp loại bỏ vi khuẩn có hại khỏi da và hỗ trợ “hệ vi sinh vật trên da” khỏe mạnh. Sữa rửa mặt có chứa lợi khuẩn cũng hữu ích trong việc bình thường hóa độ pH của da và giảm viêm.

Vì da dễ bị mụn trứng cá ở người lớn thường nhạy cảm, hãy tránh các sản phẩm có chứa hương liệu, chất tạo màu, dầu tinh chế và nhiều hóa chất tổng hợp, có thể khiến tình trạng kích ứng và khô da trở nên tồi tệ hơn. Hãy kiềm chế việc rửa mặt quá nhiều hoặc tẩy tế bào chết quá nhiều trên khuôn mặt và dưỡng ẩm thường xuyên để giữ cân bằng lượng dầu trên da.

Chúng ta cũng nên thoa kem chống nắng khi ở ngoài nắng trong thời gian dài, vì da quá khô có thể khiến da tiết nhiều dầu hơn, từ đó gây ra mụn. Tuy nhiên, phơi nắng một chút có thể hữu ích vì điều này giúp bình thường hóa mức vitamin D, hỗ trợ chức năng miễn dịch và sức khỏe làn da.

Thử retinoid

Có nhiều sản phẩm retinoid tại chỗ khác nhau có sẵn cả dạng không kê đơn và dạng kê đơn. Retinoid có xu hướng hữu ích cho mụn trứng cá nhẹ đến trung bình vì chúng giúp loại bỏ tế bào da chết và thông thoáng lỗ chân lông, đồng thời cải thiện kết cấu và tông màu tổng thể của da. Chúng cũng có thể giúp làm mờ các đốm đen, sẹo lồi và sẹo mụn.

Vì retinoid đôi khi có thể gây kích ứng cho da nhạy cảm, đặc biệt là nếu chúng ta thoa nhiều hoặc sử dụng các sản phẩm này quá thường xuyên, hãy bắt đầu từ từ bằng cách thoa một lượng nhỏ cách đêm. Tăng dần lên một lần mỗi ngày nếu da chúng ta có vẻ phản ứng tốt.

Chúng ta cũng có thể sử dụng các thành phần làm dịu khác trên mặt trong ngày hoặc với các sản phẩm retinoid, chẳng hạn như bột yến mạch dạng keo, lô hội hoặc cúc vạn thọ. Tinh dầu tràm trà và hoa oải hương cũng an toàn khi thoa trực tiếp lên da với lượng nhỏ và có thể kết hợp với dầu nền, chẳng hạn như dầu jojoba hoặc dầu dừa nếu chúng ta có làn da nhạy cảm hoặc khô.

Ăn chế độ chống viêm

Chế độ ăn uống của chúng ta có thể có tác động lớn đến sự cân bằng nội tiết tố tổng thể của cơ thể, chẳng hạn như tác động đến sự cân bằng vi khuẩn trong ruột của chúng ta. Để đánh bại mụn trứng cá, mục tiêu là tiêu thụ nhiều chất chống oxy hóa và thực phẩm chống viêm giúp hỗ trợ sự cân bằng nội tiết tố, chức năng miễn dịch và làn da khỏe mạnh tổng thể, chẳng hạn như:

Thực phẩm probiotic: Đường ruột của chúng ta càng khỏe mạnh thì sự cân bằng giữa vi khuẩn có lợi và có hại càng tốt. Khi chúng ta tiêu thụ thực phẩm giàu probiotic như sữa chua, kefir và rau lên men (dưa muối, kim chi), probiotic sẽ bao phủ đường ruột của chúng ta và tạo ra một hàng rào lành mạnh, kín giúp ngăn ngừa tình trạng viêm có thể gây ra mụn trứng cá.
Thực phẩm giàu kẽm: Kẽm hỗ trợ quá trình chữa lành vết thương và phản ứng của enzyme đóng vai trò trong chức năng miễn dịch. Những người bị mụn trứng cá thường thiếu kẽm, nhưng chúng ta có thể tăng lượng kẽm bằng cách tiêu thụ những thứ như thịt bò, hải sản có vỏ (ngao, sò…), đậu gà, hạt bí ngô và hạt điều.
Thực phẩm giàu vitamin A và C: Thực phẩm giàu vitamin A và vitamin C như quả mọng, rau xanh, khoai lang, cà rốt, ớt chuông và trái cây họ cam quýt giúp chống nhiễm trùng, chống lại stress oxy hóa và đẩy nhanh quá trình chữa lành.
Thực phẩm giàu chất xơ: Ăn thực phẩm giàu chất xơ như rau, trái cây, hạt, hạt dinh dưỡng, đậu và ngũ cốc nguyên hạt 100% giúp làm sạch đại tràng cũng như thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn có lợi trong ruột.
Thực phẩm giàu protein chất lượng cao: Thịt bò ăn cỏ, thịt gà hữu cơ, cá đánh bắt tự nhiên và trứng gà thả rông có nhiều protein và chất dinh dưỡng, giúp cân bằng lượng đường trong máu, một thành phần quan trọng trong cuộc chiến chống lại sự thay đổi nội tiết tố.
Thực phẩm hỗ trợ gan: Vì hormone được xử lý trong gan, nên ăn thực phẩm hỗ trợ gan có thể giúp làm sạch mụn trứng cá. Ăn nhiều rau họ cải, như bông cải xanh và súp lơ, cũng như rau lá xanh và trái cây giàu chất xơ, như quả mọng, lê và táo.

Một số người phản ứng không tốt khi ăn thực phẩm chế biến nhiều hoặc một số chất gây dị ứng thực phẩm, vì vậy hãy chú ý đến phản ứng riêng của chúng ta với các loại thực phẩm khác nhau và cách chế độ ăn uống của chúng ta ảnh hưởng đến làn da của chúng ta. Có thể giúp tránh một số loại thực phẩm, chẳng hạn như:

Sản phẩm bơ sữa.
Chocolate.
Đường bột tinh chế.
Rượu bia.
Thịt chế biến.
Thực phẩm có chất béo chuyển hóa.

Quản lý căng thẳng và ngủ đủ giấc

Tuyến thượng thận giải phóng nhiều cortisol hơn khi chúng ta bị căng thẳng và thiếu ngủ, điều này ảnh hưởng đến lượng dầu mà da sản xuất. Việc sản xuất nhiều dầu hơn có thể gây ra sự phát triển của các nang bị viêm dưới da, dẫn đến mụn nhọt đau đớn và khó điều trị.

Hãy thử các biện pháp giảm căng thẳng tự nhiên để giúp cải thiện làn da của chúng ta, chẳng hạn như:

Tập thể dục.
Thiền.
Yoga.
Đọc sách.
Ghi nhật ký.
Dành thời gian trong thiên nhiên.

Tập thể dục thường xuyên để cải thiện khả năng giải độc và chức năng miễn dịch, cũng như ngủ đủ giấc khoảng 7 - 9 giờ mỗi đêm đối với hầu hết người lớn cũng có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng thể, bao gồm cân bằng nồng độ hormone và giảm viêm liên quan đến mụn trứng cá ở người lớn.

Sử dụng probiotic và các chất bổ sung hữu ích khác

Các chất bổ sung dưới đây có thể hữu ích trong việc cân bằng hormone và ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn có hại:

Probiotics (10.000 đơn vị quốc tế (IU) đến 50.000 IU mỗi ngày, thường dùng 2 - 3 viên nang, hai lần mỗi ngày). Uống probiotics có thể tăng cường khả năng miễn dịch bên trong, trong khi các sản phẩm chăm sóc da probiotics cung cấp lớp bảo vệ bên ngoài.
Kẽm (25 – 30mg 2 lần mỗi ngày). Nghiên cứu cho thấy những người bị mụn trứng cá có nồng độ kẽm trong máu và da thấp hơn. Uống kẽm thường có thể giúp điều trị và giảm mụn trứng cá ở người lớn.
Axit béo Omega-3 (1.000mg dầu cá/dầu gan cá tuyết mỗi ngày hoặc 3.000mg dầu hạt lanh hoặc hạt chia). Omega-3 giúp giảm viêm và hỗ trợ cân bằng hormone. Chúng ta cũng có thể cân nhắc axit gamma-linolenic (GLA) có trong dầu hoa anh thảo và dầu lưu ly để hỗ trợ cân bằng hormone.
Vitex (160mg vitex/chasteberry). Bài thuốc thảo dược này được khuyến nghị đặc biệt cho phụ nữ bị mụn trứng cá do nội tiết tố.

Rủi ro và tác dụng phụ

Mặc dù chúng ta có thể bắt đầu bằng cách tự điều trị mụn do nội tiết tố tại nhà, chúng ta có thể muốn đến gặp bác sĩ da liễu nếu tình trạng da tái phát hoặc trở nên tồi tệ hơn. Bác sĩ da liễu có thể giúp xác định bất kỳ tình trạng tiềm ẩn nào có thể góp phần gây ra mụn trứng cá, chẳng hạn như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), mức testosterone hoặc cortisol cao, tình trạng tuyến giáp hoặc vấn đề về hormone khác.

Nếu các phương pháp điều trị trên không đủ hiệu quả để giảm mụn, hãy trao đổi với bác sĩ da liễu về các lựa chọn khác chẳng hạn như thuốc kháng androgen, có tác dụng chặn thụ thể androgen để giảm tác động và hiệu quả của testosterone, hoặc đơn thuốc bôi ngoài da mạnh hơn để chống lại vi khuẩn gây mụn.

Khi tự điều trị mụn do nội tiết tố, có khả năng gặp phải một số tác dụng phụ tùy thuộc vào các sản phẩm và phương pháp điều trị cụ thể mà chúng ta sử dụng. Một số sản phẩm bôi ngoài da có thể gây khô, đỏ, bong tróc, đau da lúc đầu, vì vậy hãy đảm bảo làm theo hướng dẫn và nhớ rằng ít có thể tốt hơn khi nói đến việc cải thiện vẻ ngoài của làn da.

Nếu chúng ta có làn da nhạy cảm, chẳng hạn như eczema, viêm da hoặc bệnh trứng cá đỏ, một số sản phẩm, chẳng hạn như retinoid và một số chất tẩy rửa, có thể quá mạnh. Một số sản phẩm cũng không an toàn khi chúng ta đang mang thai, vì vậy hãy xin lời khuyên của bác sĩ.

BS. Nguyễn Thùy Ngân (Thọ Xuân Đường)