Những lợi ích sức khỏe của tinh dầu gừng gần giống như gừng tươi. Tinh dầu gừng chứa hàm lượng gingerol cao hơn, một trong những thành phần hoạt chất có tác dụng dược lý được tìm thấy trong gừng. Tinh dầu gừng được sử dụng cho nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, từ buồn nôn, đau bụng đến rối loạn kinh nguyệt, viêm nhiễm và các tình trạng hô hấp.
Gừng (
Zingiber officinale) là một loài thực vật có hoa trong họ Gừng (Zingiberaceae). Củ gừng được sử dụng rộng rãi như một loại gia vị, và nó đã được sử dụng trong y học dân gian hàng ngàn năm. Người châu Á đã sử dụng các vị thuốc từ gừng để điều trị bệnh trong hơn 4.700 năm và nó là một mặt hàng vô giá trong thời kỳ buôn bán của Đế chế La Mã vào khoảng thời gian Chúa giáng thế vì đặc tính chữa bệnh của nó.
Theo thời gian, gừng đã được phổ biến khắp châu Á, châu Phi, châu u nhờ việc kinh doanh buôn bán gia vị giữa các quốc gia.
Do đặc tính tốt cho tiêu hóa, gừng là một phần không thể thiếu trong các món ăn châu Á. Củ gừng và tinh dầu gừng ngày càng được ưa chuộng vì khả năng bảo quản và tạo hương vị.
Gừng có một hương thơm ngọt ngào, vị cay và ấm áp. Những lợi ích sức khỏe của tinh dầu gừng gần giống như những lợi ích sức khỏe của gừng tươi. Trên thực tế, dạng gừng có tác dụng mạnh nhất là tinh dầu vì nó chứa hàm lượng gingerol cao nhất.
Tinh dầu gừng có thể được dùng bên trong để điều trị một số bệnh hoặc thoa tại chỗ với dầu vận chuyển (dầu nền) trên vùng đau.
Ngày nay, tinh dầu gừng được sử dụng tại nhà để điều trị buồn nôn, đau bụng, rối loạn kinh nguyệt, viêm nhiễm và các tình trạng hô hấp. Khi được sử dụng như một liệu pháp hương thơm, tinh dầu gừng cũng được biết đến là mang lại cảm giác can đảm và tự tin.
Tinh dầu gừng được chiết xuất từ thân rễ, do đó, có một lượng lớn hợp chất chính là gingerol và các thành phần có lợi khác.
Dầu gừng được sử dụng để giảm một số vấn đề về sức khỏe, bao gồm:
-
Đau bụng;
-
Vấn đề tiêu hóa;
-
Buồn nôn;
-
Vấn đề về đường hô hấp;
-
Nhiễm trùng;
-
Đau cơ;
-
Các triệu chứng thời kỳ tiền mãn kinh;
-
Đau đầu;
-
Viêm;
-
Sự lo âu.
Củ gừng có chứa 115 thành phần hóa học khác nhau, nhưng lợi ích điều trị đến từ gingerols, tinh dầu gừng hoạt động như một chất chống oxy hóa và chống viêm rất mạnh. Tinh dầu gừng cũng được tạo thành từ khoảng 90% sesquiterpenes, là những chất phòng vệ có đặc tính kháng khuẩn và chống viêm.
Các thành phần hoạt tính sinh học trong tinh dầu gừng, đặc biệt là gingerol, đã được đánh giá lâm sàng kỹ lưỡng và nghiên cứu cho thấy rằng khi được sử dụng thường xuyên, gừng có khả năng cải thiện một loạt các tình trạng sức khỏe.
Điều trị chứng rối loạn dạ dày và hỗ trợ tiêu hóa
Tinh dầu gừng là một trong những biện pháp tự nhiên tốt nhất để chữa đau bụng, khó tiêu, tiêu chảy, co thắt, đau bụng và nôn mửa. Tinh dầu gừng là một phương pháp điều trị buồn nôn tự nhiên hiệu quả.
Một nghiên cứu trên động vật năm 2015 được công bố trên Tạp chí Sinh lý học Cơ bản và Lâm sàng và Dược học đã đánh giá hoạt động bảo vệ dạ dày của tinh dầu gừng ở chuột. Ethanol được sử dụng để gây loét dạ dày ở chuột Wistar. Phương pháp điều trị bằng tinh dầu gừng đã ức chế vết loét 85%. Kiểm tra cho thấy các tổn thương do ethanol gây ra, chẳng hạn như hoại tử, loét và xuất huyết thành dạ dày, đã giảm đáng kể sau khi dùng tinh dầu gừng.
Một đánh giá khoa học được công bố trên tạp chí Y học thay thế và bổ sung dựa trên bằng chứng đã phân tích hiệu quả của tinh dầu trong việc giảm căng thẳng và buồn nôn sau thủ thuật phẫu thuật. Khi hít tinh dầu gừng, nó có hiệu quả trong việc giảm buồn nôn và nhu cầu sử dụng thuốc giảm buồn nôn sau phẫu thuật.
Tinh dầu gừng cũng chứng minh hoạt động giảm đau trong một thời gian hạn chế, nó giúp giảm đau ngay sau khi phẫu thuật.
Giúp các vết nhiễm trùng được chữa lành
Tinh dầu gừng hoạt động như một chất khử trùng tiêu diệt nhiễm trùng do vi sinh vật gây ra bao gồm nhiễm trùng đường ruột, bệnh lỵ và ngộ độc thực phẩm.
Trong các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm, tinh dầu gừng cũng đã được chứng minh là có đặc tính kháng nấm.
Một nghiên cứu trong ống nghiệm được công bố trên Tạp chí Bệnh nhiệt đới Châu Á Thái Bình Dương cho thấy các hợp chất tinh dầu gừng có hiệu quả chống lại Escherichia coli, Bacillus subtilis và Staphylococcus aureus. Dầu gừng cũng có thể ức chế sự phát triển của nấm Candida albicans.
Hỗ trợ các vấn đề về hô hấp
Tinh dầu gừng giúp loại bỏ chất nhầy từ cổ họng và phổi, và nó được biết đến như một phương thuốc tự nhiên chữa cảm lạnh, cúm, ho,
hen suyễn, viêm phế quản và khó thở. Vì là chất làm long đờm nên tinh dầu gừng báo hiệu cơ thể tăng lượng bài tiết trong đường hô hấp, giúp bôi trơn vùng bị kích ứng.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tinh dầu gừng được sử dụng như một lựa chọn điều trị tự nhiên cho bệnh nhân hen suyễn. Hen suyễn là một bệnh về đường hô hấp gây co thắt cơ phế quản, phù nề niêm mạc đường hô hấp và tăng sản xuất chất nhầy. Điều này dẫn đến không thể thở dễ dàng. Do đặc tính chống viêm của tinh dầu gừng làm giảm phù nề và giúp thông đường hô hấp.
Một nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Y tế Đại học Columbia và Trường Y khoa và Nha khoa London đã phát hiện ra rằng gừng và các thành phần hoạt chất của nó gây ra sự giãn đáng kể và nhanh chóng cho các cơ trơn phế quản. Các nhà nghiên cứu kết luận rằng các hợp chất được tìm thấy trong gừng có thể cung cấp một lựa chọn điều trị cho bệnh nhân hen suyễn và các bệnh đường hô hấp khác.
Giảm viêm
Tình trạng viêm trong cơ thể khỏe mạnh là phản ứng bình thường và hiệu quả tạo điều kiện cho việc chữa lành. Tuy nhiên, khi hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức và bắt đầu tấn công các mô cơ thể khỏe mạnh, chúng ta sẽ gặp phải tình trạng viêm ở các vùng khỏe mạnh của cơ thể, gây đầy hơi, sưng tấy, đau và khó chịu.
Một thành phần của tinh dầu gừng là zingibain chịu trách nhiệm về đặc tính chống viêm. Thành phần quan trọng này giúp giảm đau và điều trị đau cơ, viêm khớp, đau nửa đầu và đau đầu.
Tinh dầu gừng được cho là có thể làm giảm lượng prostaglandin trong cơ thể, là hợp chất có liên quan đến cơn đau.
Một nghiên cứu trên động vật năm 2013 được công bố trên Tạp chí Sinh lý và Dược học Ấn Độ đã kết luận rằng tinh dầu gừng có hoạt tính chống oxy hóa cũng như các đặc tính chống viêm và chống
ung thư đáng kể. Sau khi được điều trị bằng tinh dầu gừng trong một tháng, nồng độ enzyme trong máu của chuột đã tăng lên. Liều dùng cũng loại bỏ các gốc tự do và làm giảm đáng kể tình trạng viêm cấp tính.
Tăng cường sức khỏe tim mạch
Tinh dầu gừng có khả năng giúp giảm mức cholesterol và đông máu. Một số nghiên cứu sơ bộ cho thấy gừng có thể làm giảm cholesterol và giúp ngăn máu đông lại, có thể giúp điều trị bệnh tim, nơi các mạch máu có thể bị tắc nghẽn và dẫn đến đau tim hoặc đột quỵ.
Cùng với việc giảm mức cholesterol, tinh dầu gừng cũng có tác dụng cải thiện quá trình chuyển hóa lipid, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tiểu đường.
Một nghiên cứu trên động vật được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng cho thấy khi chuột tiêu thụ chiết xuất gừng trong khoảng thời gian 10 tuần, nó làm giảm đáng kể lượng chất béo trung tính trong huyết tương và mức cholesterol LDL.
Có hàm lượng chất chống oxy hóa cao
Gừng có chứa một lượng chất chống oxy hóa tổng số rất cao. Chất chống oxy hóa là những chất giúp ngăn ngừa một số loại tổn thương tế bào, đặc biệt là những tổn thương do quá trình oxy hóa gây ra.
Theo cuốn sách “Thuốc thảo dược, phân tử sinh học và các khía cạnh lâm sàng”, tinh dầu gừng có thể làm giảm các dấu hiệu stress oxy hóa liên quan đến tuổi tác và giảm tổn thương do oxy hóa. Khi điều trị bằng chiết xuất gừng, kết quả cho thấy có sự giảm peroxy hóa lipid, đó là khi các gốc tự do “đánh cắp” các điện tử từ lipid và gây ra tổn thương. Điều này có nghĩa là tinh dầu gừng giúp chống lại tác hại của các gốc tự do.
Một nghiên cứu khác cho thấy rằng khi chuột được cho ăn gừng, chúng ít bị tổn thương thận hơn do stress oxy hóa gây ra bởi thiếu máu cục bộ, đó là khi nguồn cung cấp máu đến các mô bị hạn chế.
Gần đây, các nghiên cứu đã tập trung vào các hoạt động chống ung thư của tinh dầu gừng nhờ các hoạt động chống oxy hóa của [6]-gingerol và zerumbone, hai thành phần của tinh dầu gừng. Theo nghiên cứu, những thành phần mạnh mẽ này có thể ngăn chặn quá trình oxy hóa của tế bào ung thư, và chúng có hiệu quả trong việc ngăn chặn CXCR4, một thụ thể protein, trong nhiều loại ung thư, bao gồm
ung thư tụy, phổi, thận và da.
Tinh dầu gừng cũng được ghi nhận là có khả năng ức chế sự thúc đẩy khối u trên da chuột, đặc biệt là khi gingerol được sử dụng trong các phương pháp điều trị.
Hoạt động như một loại thuốc kích thích tình dục tự nhiên
Tinh dầu gừng làm tăng ham muốn tình dục. Nó giải quyết các vấn đề như
rối loạn cương dương và mất ham muốn tình dục.
Do đặc tính làm ấm và kích thích, tinh dầu gừng được sử dụng như một loại thuốc kích thích tình dục hiệu quả và tự nhiên, cũng như một phương thuốc tự nhiên cho chứng bất lực. Nó giúp giảm căng thẳng và mang lại cảm giác can đảm và tự tin, loại bỏ sự nghi ngờ bản thân và sợ hãi.
Giảm lo âu
Khi được sử dụng như liệu pháp hương thơm, tinh dầu gừng có thể làm giảm cảm giác lo lắng, bồn chồn, trầm cảm và kiệt sức. Chất làm ấm của tinh dầu gừng đóng vai trò như một chất hỗ trợ giấc ngủ và kích thích cảm giác can đảm và dễ chịu.
Trong y học truyền thống, tinh dầu gừng được cho là có thể điều trị các vấn đề về cảm xúc như sợ hãi, bị bỏ rơi và thiếu tự tin hoặc thiếu động lực.
Một nghiên cứu được công bố trên ISRN Sản phụ khoa cho thấy rằng khi phụ nữ tiền mãn kinh sử dụng gừng mỗi ngày từ 7 ngày trước kỳ kinh nguyệt đến 3 ngày sau kỳ kinh nguyệt, trong 3 chu kỳ, họ đã giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng tâm trạng và hành vi.
Trong một nghiên cứu trong phòng thí nghiệm được thực hiện ở Thụy Sĩ, tinh dầu gừng đã kích hoạt thụ thể serotonin ở người, có thể giúp giảm lo lắng.
Giảm đau cơ và đau bụng kinh nguyệt
Do chứa các thành phần chống đau, như zingibain, tinh dầu gừng giúp giảm đau bụng kinh, đau đầu, đau lưng và đau nhức. Nghiên cứu cho thấy rằng tiêu thụ một hoặc hai giọt tinh dầu gừng mỗi ngày có hiệu quả hơn trong việc điều trị đau cơ và khớp so với các loại thuốc giảm đau thông thường. Điều này là do khả năng giảm viêm và tăng tuần hoàn của nó.
Một nghiên cứu được thực hiện tại Đại học Georgia cho thấy bổ sung gừng hàng ngày làm giảm 25% cơn đau cơ do tập thể dục ở 74 người tham gia.
Tinh dầu gừng cũng có hiệu quả khi dùng cho những bệnh nhân bị đau do viêm. Một nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Y tế Cựu chiến binh Miami và Đại học Miami đã phát hiện ra rằng khi 261 bệnh nhân bị thoái hóa khớp gối dùng chiết xuất gừng hai lần mỗi ngày, họ giảm đau hơn và cần ít thuốc giảm đau hơn những người dùng giả dược.
Cải thiện chức năng gan
Do khả năng chống oxy hóa của tinh dầu gừng và hoạt động bảo vệ gan, một nghiên cứu trên động vật được công bố trên Tạp chí Hóa học Nông nghiệp và Thực phẩm đã đo lường hiệu quả của nó trong việc điều trị bệnh gan nhiễm mỡ do rượu, có liên quan đáng kể đến xơ gan và
ung thư gan. Trong nhóm điều trị, tinh dầu gừng được dùng đường uống cho chuột bị bệnh gan nhiễm mỡ do rượu mỗi ngày trong 4 tuần. Kết quả cho thấy phương pháp điều trị có tác dụng bảo vệ gan. Sau khi uống rượu, lượng chất chuyển hóa tăng lên, và sau đó nồng độ được phục hồi ở nhóm điều trị.
Rủi ro và tác dụng phụ của tinh dầu gừng
Rất hiếm khi có tác dụng phụ từ tinh dầu gừng. Tuy nhiên, với liều lượng cao, dầu gừng có thể gây ợ chua, tiêu chảy và kích ứng miệng.
Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng tinh dầu gừng, phụ nữ mang thai không nên dùng quá 1 gam mỗi ngày. Trẻ em trên 2 tuổi có thể dùng gừng để điều trị buồn nôn, co thắt dạ dày và đau đầu, nhưng hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước.
Nếu đang dùng thuốc làm loãng máu, hãy nói chuyện với bác sĩ trước khi dùng tinh dầu gừng vì nó có thể làm tăng nguy cơ chảy máu.
Không sử dụng tinh dầu gừng nếu đang điều trị bệnh tiểu đường vì nó có thể làm giảm lượng đường trong máu của bạn.
Nếu đang dùng thuốc điều trị huyết áp cao, thì không nên dùng tinh dầu gừng vì nó cũng có thể làm giảm huyết áp xuống quá thấp.
Cách sử dụng tinh dầu gừng
Chúng ta có thể sử dụng tinh dầu gừng theo những cách sau:
-
Để cải thiện lưu thông máu và sức khỏe tim mạch, hãy xoa một đến hai giọt tinh dầu gừng đã pha loãng với dầu nền lên vùng tim hai lần mỗi ngày.
-
Đối với đau cơ và khớp, xoa hai đến ba giọt tinh dầu gừng đã pha loãng với dầu nền lên vùng đau 2lần mỗi ngày.
-
Để tăng cường tâm trạng và cảm giác can đảm, thêm 2-3 giọt vào máy khuếch tán tinh dầu.
-
Đối với cảm giác buồn nôn, thoa 1 - 2 giọt tinh dầu gừng đã pha loãng với dầu nền lên vùng dạ dày.
-
Đối với ham muốn tình dục thấp, hãy khuếch tán 2 - 3 giọt tinh dầu gừng hoặc thoa một đến hai giọt tinh dầu gừng đã pha loãng với dầu nền vào bàn chân hoặc bụng dưới.
-
Để hỗ trợ tiêu hóa và loại bỏ độc tố, hãy thêm 2 - 3 giọt tinh dầu gừng vào nước tắm ấm.
-
Để giảm các tình trạng hô hấp, hãy uống trà gừng hoặc thêm 1 giọt tinh dầu gừng vào trà xanh 2 lần mỗi ngày.
-
Để điều trị nôn mửa, hãy thêm 1 giọt tinh dầu gừng vào cốc nước hoặc tách trà và uống từ từ.
-
Để nấu ăn, hãy bắt đầu với một liều lượng nhỏ (1 – 2 giọt) thêm vào bất kỳ món ăn nào có gừng.
BS. Nguyễn Thùy Ngân