Phòng chống bệnh mạch vành bằng các biện pháp tự nhiên

Một nghiên cứu năm 2016 cho thấy rằng sống một lối sống lành mạnh bao gồm tập thể dục, ăn một chế độ ăn uống lành mạnh với đầy đủ trái cây, rau và ngũ cốc và không hút thuốc lá có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, ngay cả ở những người có tiền sử gia đình có người mắc bệnh. 

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng yếu tố di truyền có thể làm tăng gấp đôi nguy cơ mắc bệnh tim mạch, nhưng một lối sống tốt sẽ làm giảm nguy cơ mắc bệnh đi một nửa và một lối sống tồi tệ làm mất đi một nửa lợi ích của việc sở hữu những đặc điểm di truyền tốt.

Hầu hết mọi người nghĩ đến các loại thực phẩm làm tăng khả năng phát triển bệnh tim mạch là dầu mỡ và sẽ nghĩ đến việc cắt giảm mỡ và đồ chiên rán. Trong nhiều năm, mọi người tin rằng các loại thực phẩm giàu cholesterol và chất béo bão hòa làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Tuy nhiên, một số nhà nghiên cứu ngày nay đã chứng minh rằng điều này không hoàn toàn đúng, mặc dù lý thuyết này đã được chấp nhận rộng rãi, nhưng nó chưa bao giờ được chứng minh. Cholesterol thực sự là một thành phần thiết yếu của các tế bào và sinh vật khỏe mạnh, và tất cả chúng ta cần duy trì một mức độ nhất định để phát triển.

Giờ đây, người ta thừa nhận rằng các nghiên cứu ban đầu nhằm mục đích chỉ ra mối quan hệ tuyến tính giữa lượng cholesterol ăn vào và bệnh mạch vành có thể chứa các sai sót cơ bản trong thiết kế nghiên cứu, bao gồm tỷ lệ tiêu thụ cholesterol và chất béo bão hòa kết hợp và đánh giá không chính xác lượng chất béo trong chế độ ăn uống theo nghiên cứu đối tượng.

Ngày nay, nhiều chuyên gia tin rằng cholesterol trong máu tăng cao là một triệu chứng chứ không phải nguyên nhân của bệnh tim mạch. Mức độ cholesterol trong máu của một người có tăng lên khi ăn một loại thực phẩm nhất định hay không phụ thuộc vào thành phần cholesterol của cá nhân người đó, và mỗi người là khác nhau. Một số nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng động lực của cân bằng nội môi cholesterol và sự phát triển của bệnh mạch vành là cực kỳ phức tạp và đa yếu tố. Điều này cho thấy mối quan hệ được thiết lập trước đây giữa cholesterol trong chế độ ăn uống và nguy cơ bệnh tim đã bị phóng đại quá mức.

Ở đa số mọi người, nguyên nhân thực sự của bệnh tim mạch có thể là do viêm. Thực phẩm có thể thúc đẩy viêm cần tránh để ngăn ngừa bệnh mạch vành bao gồm:

- Dầu ngô và dầu đậu nành;

- Sữa tiệt trùng thông thường;

- Carbohydrate tinh chế;

- Thịt thông thường;

- Đường các loại;

- Chất béo chuyển hóa.

Tuân theo một chế độ ăn uống lành mạnh, toàn thực phẩm có thể làm giảm chứng viêm, huyết áp và cholesterol không tốt cho sức khỏe. Việc ăn uống đầy đủ cũng sẽ giúp chúng ta duy trì cân nặng hợp lý và có nhiều năng lượng hơn để hoạt động, điều này rất quan trọng để ngăn ngừa bệnh tim mạch vành. Thay vì tập trung vào việc ăn các loại thực phẩm ít chất béo để giảm chất béo và cholesterol, thì chúng ta nên kết hợp các loại thực phẩm giúp thực hiện mục tiêu giảm viêm.

Thực phẩm chống viêm lành mạnh nhất để chống lại bệnh tim mạch vành là những thực phẩm chứa nhiều chất chống oxy hóa và chất dinh dưỡng thực vật làm giảm phản ứng hoạt động quá mức của hệ thống miễn dịch. Những chất này giúp chống lại tác hại của các gốc tự do và giải quyết vấn đề bắt đầu bằng cách giảm stress oxy hóa.

Bất cứ thứ gì chứa nhiều chất xơ, được trồng hữu cơ và có màu sắc rực rỡ là chính là thực phẩm chống oxy hóa tốt.

Chất béo lành mạnh và protein động vật cũng có một vị trí trong chế độ ăn uống tốt cho tim mạch. Tác dụng chung của chất béo bão hòa chất lượng trong chế độ ăn uống là giúp cân bằng tỷ lệ HDL-cho và LDL-cho. 

Thực phẩm giúp giảm viêm và giảm nguy cơ mắc bệnh mạch vành bao gồm:

- Thực phẩm giàu chất xơ và giàu chất chống oxy hóa các loại;

- Các loại rau củ như củ cải, cà rốt, rau cải, bông cải xanh, bắp cải, súp lơ và cải xoăn, rau lá xanh đậm, atiso, hành tây, đậu Hà Lan, rau xà lách, bí…;

- Các loại trái cây đặc biệt là các loại quả mọng và cam quýt;

- Các loại thảo mộc và gia vị như nghệ, tỏi, húng quế, ớt, quế, gừng, hương thảo, xạ hương…;

- Các loại trà truyền thống như trà xanh, ô long hoặc trà trắng;

- Các loại đậu;

- Chất béo lành mạnh có trong hạt dinh dưỡng, quả bơ, cá đánh bắt tự nhiên và dầu ô liu nguyên chất…;

- Các sản phẩm sữa tươi hữu cơ, trứng và gia cầm nuôi trên đồng cỏ;

- Rượu vang đỏ với lượng vừa phải.

Chế độ ăn Địa Trung Hải là một trong những chế độ ăn kiêng chống viêm hiệu quả và phổ biến nhất. Thực phẩm thường được ăn ở vùng Địa Trung Hải bao gồm cá, rau, đậu, trái cây và dầu ô liu. Chúng đã được chứng minh là làm giảm cholesterol, chất béo trung tính và giảm các triệu chứng của nhiều bệnh mãn tính. Thực hiện theo kiểu ăn kiêng ít đường, thực phẩm chế biến sẵn, chất bảo quản, chất béo chuyển hóa và các thành phần nhân tạo cũng có thể giúp duy trì cân nặng và khỏe mạnh hơn.

Cơ thể chúng ta sẽ nhận được nhiều lợi ích nhất từ một chế độ ăn uống lành mạnh khi tiêu thụ thực phẩm cung cấp các chất dinh dưỡng tự nhiên, dễ hấp thụ. Tuy nhiên, một số chất bổ sung được thêm vào chế độ ăn giàu chất dinh dưỡng cũng có thể hữu ích để điều trị các vấn đề về tim mạch.

Các chuyên gia khuyên nên sử dụng các chất bổ sung sau để kiểm soát chứng viêm và hỗ trợ sức khỏe tim mạch:

- Bổ sung dầu cá omega - 3 hoặc hàng ngày;

- Chất bổ sung curcumin (nghệ) và tỏi;

- Coenzyme Q10;

- Carotenoid;

- Selen;

- Vitamin C;

- Vitamin D;

- Vitamin E;

- Glucosamin.

Một nghiên cứu đã tìm thấy bằng chứng cho thấy việc sử dụng thường xuyên chất bổ sung glucosamine (là một hợp chất tinh thể được tìm thấy bên trong mô liên kết và sụn), thường được dùng để giúp giảm đau xương khớp, cũng có thể liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Sử dụng liên tục glucosamine có liên quan đến việc giảm 15% nguy cơ tổng số các biến cố tim mạch và giảm 9 - 22% nguy cơ mắc các biến cố tim mạch riêng lẻ. 

Nghiên cứu đã theo dõi hơn 466.000 người tham gia không mắc bệnh tim mạch khi bắt đầu nghiên cứu và theo dõi việc sử dụng chất bổ sung và sức khỏe của họ trong 8 năm. Người ta thấy rằng, sau khi điều chỉnh theo tuổi, giới tính, chỉ số khối cơ thể, chủng tộc, các yếu tố lối sống, chế độ ăn uống, sử dụng thuốc và sử dụng bổ sung khác, sử dụng glucosamine có liên quan đến việc giảm đáng kể nguy cơ tổng số biến cố bệnh, tử vong do bệnh tim mạch, bệnh tim mạch vành phát triển và đột quỵ. Người ta tin rằng glucosamine có thể làm giảm nồng độ protein phản ứng C, có nghĩa là nó có thể giúp giảm viêm toàn thân và cũng giống với tác dụng bảo vệ của chế độ ăn ít carbohydrate, vì nó có thể làm giảm quá trình glycolysis (sự phân hủy glucose bởi các enzym) và tăng sự phân hủy protein.

Tập thể dục giúp phục hồi và duy trì sức khỏe tim mạch bằng cách cải thiện lưu lượng máu, mang nhiều oxy hơn đến các tế bào, kiểm soát hormone và lượng đường trong máu, đồng thời giúp thư giãn tinh thần. Việc tập thể dục trở thành một trong những điều mạnh mẽ nhất mà chúng ta có thể làm để ngăn chặn các động mạch bị tắc nghẽn.

Một đánh giá tổng hợp của hơn 305 thử nghiệm lâm sàng tập trung vào lợi ích của việc tập thể dục phát hiện ra rằng, không có sự khác biệt có thể phát hiện được về mặt thống kê giữa những người tập thể dục và những người được sử dụng thuốc trong việc ngăn ngừa bệnh mạch vành. Kết luận của phân tích là “tập thể dục và nhiều biện pháp can thiệp bằng thuốc thường có khả năng tương tự nhau về lợi ích của chúng trong việc ngăn ngừa thứ phát bệnh mạch vành, phục hồi chức năng sau đột quỵ, điều trị suy tim và phòng ngừa bệnh tiểu đường.”

Hãy thử bất kỳ loại hình tập luyện phù hợp nhất với thể chất và sở thích của mình như tập thể dục nhịp điệu, yoga, đi bộ, đạp xe…

Căng thẳng làm tăng mức cortisol và có thể cản trở phản ứng viêm khi không được quản lý. Căng thẳng mãn tính do lối sống hiện đại, nhịp độ nhanh của chúng ta có thể ảnh hưởng đến mọi hệ thống cơ thể, ức chế hệ thống miễn dịch, làm chậm quá trình trao đổi chất và đình trệ tiêu hóa, giải độc và tái tạo tế bào.

Nghiên cứu được thực hiện bởi Khoa Dịch tễ học và Y tế Công cộng tại Đại học College of London cho thấy rằng: Căng thẳng mãn tính dự báo sự xuất hiện của bệnh mạch vành. Những người trải qua căng thẳng liên quan đến công việc và những cá nhân bị cô lập hoặc cô đơn về mặt xã hội sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh mạch vành… Trong số những bệnh nhân mắc bệnh, căng thẳng tâm lý cấp tính đã được chứng minh là gây thiếu máu cục bộ cơ tim thoáng qua và căng thẳng lâu dài có thể làm tăng nguy cơ về các sự kiện bệnh tim mạch vành tái phát và tăng tỷ lệ tử vong.

Một số cách giảm căng thẳng tự nhiên tốt nhất bao gồm loại bỏ caffein, hút thuốc và rượu; ngủ đúng giấc, tập thể dục, tu tâm, thiền định, viết nhật ký, làm điều gì đó sáng tạo, nấu ăn hoặc dành thời gian cho gia đình và vật nuôi.

Có nhiều loại tinh dầu tự nhiên có nguồn gốc từ thảo mộc có thể giúp kiểm soát chứng viêm và các triệu chứng liên quan đến bệnh tim mạch. Một số bao gồm tinh dầu sả, tinh dầu cúc trường sinh và tinh dầu gừng.

Các thành phần hoạt tính được tìm thấy trong thực vật có tác dụng mạnh nhất ở dạng tinh dầu. Ví dụ, tinh dầu gừng có chứa hàm lượng gingerol chống viêm cao nhất, và tinh dầu cúc trường sinh kích hoạt sự ức chế enzym gây viêm, hoạt động loại bỏ các gốc tự do và các hiệu ứng giống như corticoid. Chúng ta nên khuếch tán những loại dầu này trong nhà và thoa chúng lên da sau khi trộn chúng với dầu nền.

Qua đây, chúng ta có thể thấy các phương pháp điều trị tự nhiên cho bệnh tim mạch vành bao gồm: Thay đổi lối sống, tránh các thực phẩm gây viêm, ăn một chế độ ăn lành mạnh cho tim mạch, bổ sung chất chống viêm, tập thể dục, kiểm soát căng thẳng và sử dụng các loại tinh dầu thảo mộc. Điều quan trọng đó là khám sức khỏe định kỳ, khám bệnh mạch vành để quản lý sức khỏe của bản thân.

BS. Nguyễn Thùy Ngân