Hiện nay, tỷ lệ bệnh nhân tiểu đường ngày càng tăng cao, đái tháo đường là bệnh mạn tính, người bệnh phải dùng thuốc lâu dài, việc chữa khỏi bệnh tiểu đường là một thách thức lớn của y khoa. Để tránh sự lệ thuộc và lạm dụng tân dược, các loại cây thuốc nam cũng được sử dụng để hỗ trợ ổn định đường huyết giúp bệnh nhân kiểm soát bệnh tốt hơn.
Các loại cây thuốc nam có nguồn gốc từ tự nhiên nên tác dụng sẽ chậm hơn so với thuốc tân dược. Bệnh nhân nên tham khảo ý kiến bác sĩ để biết được chắc chắn việc dùng thuốc nam chữa tiểu đường có thích hợp với tình trạng cụ thể của bản thân hay không.
Khi áp dụng những cây thuốc chữa bệnh tiểu đường, bệnh nhân nên kiên trì dùng thuốc đều đặn hàng ngày theo đúng liều lượng đã hướng dẫn, tùy cơ địa mỗi người bệnh mà kết quả sẽ khác nhau. Cần thận trọng khi kết hợp những cây thuốc chữa bệnh tiểu đường với thuốc tây y bởi chúng có thể tương tác làm tăng tác dụng phụ của tân dược.
Nấm linh chi được xem là “thần dược” chữa nhiều bệnh. Trong đó có
bệnh tiểu đường nhờ vào thành phần Polysaccharide có tác dụng giảm lượng đường trong máu rõ rệt, giúp ổn định đường huyết, loại bỏ khả năng nhiễm bệnh và hạn chế biến chứng (huyết áp, tim mạch, đột quỵ) ở bệnh nhân tiểu đường. Polysaccharide còn có công dụng khôi phục tế bào đảo tụy, để từ đó thúc đẩy hoạt động sản sinh insulin.
Nấm linh chi cũng có thể ngăn chặn tổn thương do alloxan với tế bào beta tuyến tụy. Ngoài ra, nấm linh chi còn có tác dụng giảm tiến triển bệnh thận, giảm lượng đường và Triglyceride trong máu. Nấm linh chi được dùng ở dạng thuốc sắc, nấu canh hoặc làm trà uống hàng ngày.
Nhiều nước trên thế giới như Ấn Độ, Trung Quốc đã sử dụng dây thìa canh để điều trị tiểu đường, giúp kiểm soát và ổn định đường huyết. Bên cạnh đó dây thìa canh còn giúp hỗ trợ đẩy lùi bệnh tim mạch, huyết áp, giúp thanh nhiệt và giải độc do tính mát, vị dịu nhẹ dễ uống.
Dây thìa canh điều chỉnh lượng đường trong máu nhờ cơ chế ngăn cản hấp thụ đường ở ruột, kích thích tuyến tụy bài tiết insulin. Công dụng này có được là nhờ hoạt chất gymnemic acid có trong dây thìa canh giúp tăng tiết dịch tụy, giúp giảm đường huyết hiệu quả khi kiên trì sử dụng một thời gian dài.
Để dùng dây thìa canh hỗ trợ chữa bệnh tiểu đường và với các mục đích tốt cho sức khỏe khác, trước tiên cần sơ chế dây thìa canh thành bột theo các bước sau:
-
Lấy dây thìa canh tươi và rửa sạch. Sau đó, để cho ráo nước;
-
Sấy khô hoặc phơi dây thìa canh, nghiền thành bột càng mịn càng tốt;
-
Sau đó mỗi lần sử dụng lấy khoảng 10g bột thìa canh nấu với 2 lít nước lọc để lấy nước uống trong ngày. Nên uống trước bữa ăn từ 30 phút – 1 giờ.
Khổ qua (mướp đắng)
Khổ qua có tác dụng trong việc điều trị tiểu đường nhờ thành phần charantin và momordicin giúp tăng hoạt động trao đổi chất, giúp giảm glucose và ổn định đường huyết. Hoạt chất trong khổ qua còn có thể gây ức chế enzyme tham gia phá vỡ monosaccharides và disaccharides, giúp tiêu hóa tốt lượng carbohydrate trong thực phẩm, kích thích sản sinh insulin, duy trì lượng đường trong máu. Ngoài ra, khổ qua cũng giúp tăng cường hoạt động vận chuyển glucose, ngăn tình trạng đường huyết tăng đột ngột.
Hoạt chất Oleanolic acid glycosides trong khổ qua giúp cải thiện tình trạng dung nạp glucose, cải thiện sự đề kháng insulin.
Khổ qua chứa chất chống oxy hóa, hỗ trợ phục hồi tế bào tổn thương, ngăn chặn biến chứng tiểu đường.
Tỏi và hành
2 loại gia vị đã quá quen thuộc này có tác dụng hạ đường huyết và cải thiện tình trạng kháng insulin trong cơ thể, giúp tăng độ nhạy của insulin, ổn định đường huyết, giảm cholesterol xấu trong máu và ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm như huyết áp, mỡ trong máu, tim mạch...
Cây lược vàng
Cây lược vàng cũng là một cây thuốc nam chữa bệnh tiểu đường. Trong cây lược vàng có flavonoid giúp ổn định đường huyết và tình trạng lượng đường trong máu đột ngột tăng sau ăn. Cách chữa tiểu đường bằng thuốc nam với cây lược vàng:
-
Rửa sạch và ngâm 2 lá lược vàng với nước muối pha loãng. Tiếp tục giã lấy nước và uống mỗi ngày 3 lần trước khi ăn 30 phút. Thực hiện xen kẽ: 2 tuần, ngưng 1 tuần;
-
Rửa sạch và tráng lá lược vàng qua với một chút rượu. Sau đó cắt nhỏ và ngâm chung với rượu trong bình. Đến khi rượu chuyển sang màu vàng (thường khoảng 1 tháng) là dùng được.
Vỏ quế
Quế được biết đến là loại cây mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm khả năng chống oxy hóa, bảo vệ mạch máu khỏi các gốc tự do, kiểm soát cholesterol máu... Bên cạnh đó, quế còn là một trong các loại cây thuốc nam chữa bệnh tiểu đường nhờ vào tác dụng tăng chuyển hóa đường và kích thích tụy bài tiết insulin. Bài thuốc hỗ trợ điều trị tiểu đường từ cây quế:
-
Chuẩn bị 2 thìa bột quế, 1⁄2 thìa bột yến mạch;
-
Đem 2 nguyên liệu hòa tan cùng 500ml nước ấm;
-
Người bệnh chia hỗn hợp trên uống 2 lần vào buổi sáng và buổi tối trong 15 ngày liên tục.
Khi mức đường máu đã giảm, người bệnh cần ngưng thuốc vài ngày và sau đó có thể uống bột quế thêm một thời gian để mức đường huyết ổn định, đồng thời cải thiện hệ miễn dịch.
Cây mạch môn
Danh sách những cây thuốc chữa bệnh tiểu đường không thể thiếu mạch môn. Loại cây thường được trồng chủ yếu để lấy củ và ứng dụng trong nhiều bài thuốc chữa nhiều bệnh khác nhau. Các hoạt chất trong củ mạch môn mang lại tác dụng giảm sự đề kháng insulin, tăng mức insulin trong máu nhờ khả năng kích thích quá trình tái tạo tế bào tuyến tụy, qua đó hỗ trợ kiểm soát nồng độ glucose trong máu máu tốt hơn.
Bên cạnh đó, củ mạch môn có có một số tác dụng khác như bảo vệ mạch máu cầu thận và ngăn ngừa biến chứng tại thận liên quan đến đái tháo đường.
Cây mã đề
Mã đề thuộc dạng cây thân thảo mọc hoang, sống lâu năm ở các khu vực đất ẩm ướt và nhiều ánh sáng. Mã đề là cây thuốc nam có tính mát, vị ngọt, tác dụng lợi tiểu, kháng viêm, chủ trị các bệnh như viêm phế quản, viêm họng, đái rắt. Đặc biệt, mã đề còn được biết đến là một trong các loại cây thuốc nam chữa bệnh tiểu đường thông qua các bộ phận như lá và hạt.
Cây ổi
Ổi giúp hỗ trợ điều trị bệnh đái tháo đường. Theo một số nghiên cứu, bệnh nhân đái tháo đường uống nước ép ổi có thể hỗ trợ kiểm soát hiệu quả lượng đường trong máu. Ổi đứng trong danh sách những cây thuốc chữa bệnh tiểu đường do thành phần chất xơ dồi dào trong lá và quả nên khi uống sẽ làm giảm chỉ số glycemic, qua đó ngăn ngừa tình trạng đường huyết tăng đột ngột.
Bên cạnh đó trà từ lá của cây ổi cũng hứa hẹn là một phương pháp điều trị tiểu đường tự nhiên của tương lai. Trong đó, chiết xuất từ lá ổi đã được chứng minh là có khả năng ức chế alpha-glucosidase (alpha-GIs) – một enzyme đóng vai trò chuyển hóa tinh bột thành đường đơn. Uống trà lá ổi trong mỗi bữa ăn được kỳ vọng là liệu pháp hữu hiệu để kiểm soát đường huyết dành cho người tiền đái tháo đường và đái tháo đường. Bạn có thể tự làm trà lá ổi tại nhà bằng cách hái lấy khoảng 100g lá ổi non (hoặc lá ổi già nhưng lá ổi già sẽ có hàm lượng hoạt chất thấp hơn) và sắc thành nước uống hằng ngày.
Dâu tằm trắng (White Mulberry)
Các loại cây thuốc nam chữa bệnh tiểu đường sẽ bao gồm cây dâu trắng, tên khoa học là Morus alba, và có những tên gọi khác như chi sang, dâu Ai Cập, morin, morus indica. Bộ phận thường dùng để hỗ trợ trị bệnh tiểu đường là phần lá và quả.
Bên cạnh đó, dâu trắng còn mang lại một số lợi ích sức khỏe như:
-
Kiểm soát nồng độ cholesterol máu;
-
Hỗ trợ kiểm soát tình trạng huyết áp tăng cao;
-
Chữa cảm lạnh thông thường, đau cơ, đau khớp trong các bệnh về khớp khác như viêm khớp;
-
Chữa táo bón;
-
Giảm chóng mặt, ù tai, rụng tóc hay tóc bạc sớm.
Gừng
Gừng vừa là một loại gia vị nấu ăn quen thuộc vừa là loại thảo dược sử dụng phổ biến trong y học cổ truyền. Công dụng của gừng được nhiều người biết đến là chữa các vấn đề tiêu hóa và giảm viêm. Tuy nhiên, một nghiên cứu vào năm 2015 cho thấy gừng có thể hỗ trợ điều trị tiểu đường thông qua tác dụng giảm đường huyết mà không ảnh hưởng đến lượng insulin trong máu.
Theo các nhà nghiên cứu, gừng có khả năng hỗ trợ giảm tình trạng đề kháng insulin ở người mắc tiểu đường tuýp 2. Tuy nhiên, cơ chế chính xác thì vẫn chưa rõ, đòi hỏi nhiều nghiên cứu chuyên sâu hơn nữa về khả năng điều trị tiểu đường của gừng.
Lá cây mật gấu
Lá cây mật gấu (hay còn gọi là lá đắng) là loại lá cây đã được sử dụng nhiều trong các bài thuốc chữa tiểu đường trong Đông y. Đồng thời, một số nghiên cứu dược lý hiện đại cũng đã ghi nhận khả năng kiểm soát bệnh tiểu đường type 2 của loại lá cây này. Bên cạnh khả năng ổn định đường huyết, loại lá cây hỗ trợ chữa bệnh tiểu đường này còn được sử dụng giúp làm giảm nguy cơ mắc các bệnh về ung thư, chống viêm và giảm hàm lượng cholesterol xấu của cơ thể,…
Các bước sử dụng lá cây mật gấu để làm thuốc:
Lấy khoảng 5g lá mật gấu, rửa sạch và ngâm trong nước muối loãng;
Sau đó, nấu lá mật gấu với nước sôi và hãm trong ấm hoặc bình giữ nhiệt, tương tự như hãm trà;
Chia thành 2 lần uống mỗi ngày vào buổi sáng và buổi tối, kiên trì sử dụng trong thời gian dài để thấy rõ hiệu quả.
Lưu ý khi sử dụng những cây thuốc chữa bệnh tiểu đường
Các loại cây thuốc nam chữa bệnh tiểu đường được cho là an toàn và ít gây tác dụng phụ hơn các thuốc Tân dược. Tuy nhiên, người bệnh khi sử dụng vẫn phải thật thận trọng và chú ý các vấn đề sau:
Không tự ý sử dụng những cây thuốc chữa bệnh tiểu đường theo kinh nghiệm, đặc biệt khi không rõ nguồn gốc xuất xứ và thành phần hoạt chất bên trong;
Đặc biệt tránh xa các bài thuốc nam được cho là có thể chữa khỏi hoàn toàn hay trị dứt điểm tiểu đường...;
Thường xuyên kiểm tra đường huyết trong suốt quá trình sử dụng các loại lá chữa bệnh tiểu đường;
Khi xuất hiện các triệu chứng bất thường như đói cồn cào, thèm ăn, run rẩy tay chân, vã mồ hôi, sụt cân nhanh, choáng váng... người bệnh cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị;
Tuyệt đối không tự ý bỏ các loại thuốc điều trị tiểu đường theo kê đơn của bác sĩ, bên cạnh duy trì chế độ ăn và chế độ tập luyện phù hợp cho người tiểu đường theo đúng hướng dẫn.
BS. Mỹ Linh (Thọ Xuân Đường)